02 października 2020

Kolumna Zygmunta III Wazy w Warszawie. Spełniona przepowiednia

Kolumny króla Zygmunta III Wazy na Placu Zamkowym w Warszawie nie sposób nie lubić. Jest wtopiona w krajobraz stolicy, a gdy się biegnie Krakowskim Przedmieściem, potem przez Plac Zamkowy, to wiadomo, że kolumna tam jest, jak codzienny szczegół krajobrazu, bez którego nic nie będzie prawdziwe.


Gdyby jej zabrakło, od razu w oczy rzucałaby się dziura. Byłaby jak brakujący ząb w uśmiechu. Niezależnie od pogody, król Zygmuś zawsze na posterunku. Chce się wierzyć, że Kolumna Zygmunta III Wazy jest, była i zawsze będzie.

Tajemnicza magia pomnika działa

Mam bardzo osobiste wspomnienie związane z kolumną Zygmunta. Gdy miałem może ze 12 lat, przyjechałem z mamą do stolicy. Naszym przewodnikiem była poetka i pisarka dziecięca Anna Przemyska. Rodowita orawianka z Orawki, której grób znajduje się na cmentarzu przy zabytkowym kościele drewnianym w tej wsi pod ukochaną przez nią Babią Górą


Literatka pokazała nam stolicę, a finałem zwiedzania był Plac Zamkowy. Weszliśmy na cokół kolumny i nasza przewodniczka poprosiła, abym prawą dłoń  przyłożył do kamiennego bloku po wschodniej stronie pomnika. "Ten, kto dotknie dłonią tego kamienia, kiedyś tu wróci i zwiąże życie ze stolicą" - powiedziała Anna Przemyska. I tak się stało!

Do trzech kolumn sztuka

Kolumna króla Zygmunta III Wazy to pierwszy świecki pomnik w Polsce i pierwsza kolumna świeckiej osoby w nowożytnej Europie. Stawiano ją dwa lata (1643-1644) na życzenie Władysława IV Wazy, króla polskiego, który chciał w ten sposób oddać hołd swemu ojcu. Monument zaprojektowali Augustyn Locci i Constantino Tencalli. Szabla w prawej dłoni króla odlanego z brązu, a krzyż łaciński w lewej ręce, symbolizują władzę świecką i kościelną. Na cokole kolumny znajdują się cztery brązowe tablice z łacińskimi napisami.


W 1863 roku przeprowadzona została konserwacja, podczas której zwietrzały trzon ze zlepieńca zygmuntowskiego, zastąpił trzon granitowy. W czasie drugiej wojny światowej kolumna została zburzona przez Niemców. W nocy z 1 na 2 września 1944 roku podczas Powstania Warszawskiego trafił ją pocisk z niemieckiego działa czołgowego. Gdy po wojnie zapadła decyzja o odrestaurowaniu kolumny, naprawie figury i odtworzeniu zaginionych elementów, wykuta została przez kamieniarzy nowa kolumna z granitu strzegomskiego pozyskanego latem 1948 roku. Oba dawne trzony są wyeksponowane wzdłuż ściany Zamku Królewskiego od strony trasy W-Z.

Trytony pod kolumną Zygmunta

Gdy w 1855 r. w Warszawie zakończyła się budowa wodociągu miejskiego zaprojektowanego przez Henryka Marconiego w Warszawie powstały liczne zdroje i wodotryski uliczne, które służyły jako źródło pitnej wody. Mniej więcej wtedy pojawiły się różne nieco bardziej ozdobne fontanny. W 1854 roku pod kolumną Zygmunta III pojawiła się fontanna, a w narożach jej basenu ustawione zostały trytony autorstwa Augusta Kissa, rzeźbiarza z Berlina.


Artysta wykonał najpierw modele wodnych stworów, a następnie zostały one odlane w fabryce Mintera przy placu Dzieciątka Jezus. Posągi były cynkowe, a fontanna, którą zdobiły, funkcjonowała pod kolumną na Placu Zamkowym do początku lat trzydziestych XX wieku. Dopiero wtedy władze miasta uznały, że obiekt ma niewiele wspólnego z dobrym smakiem i estetyką, a naprawę figur uznano za nieopłacalną. 30 marca 1930 roku rozpoczął się demontaż trytonów, zniknęła i sama fontanna.

Jak trafić do kolumny Zygmunta?

Aby sprawdzić, czy przepowiednia o dotknięciu kolumny Zygumnta działa, trzeba znaleźć się na Placu Zamkowym w Warszawie. Jak to zrobić? Trzeba tam dotrzeć Nowym Światem i Krakowskim Przedmieściem z Ronda de Gaulle'a. Traktem Królewskim jest bowiem tam trafić najłatwiej.


Przy okazji można obejrzeć sporo innych zabytków lub po prostu napić się gdzieś kawy. Jeśli Kolumna Zygmunta III Wazy okaże się zbyt trudna do znalezienia, można kliknąć w Mapy Google.



Zdjęcia z Placu Zamkowego:






Dwie wcześniejsze kolumny są wyeksponowane wzdłuż ściany Zamku Królewskiego, wzdłuż trasy W-Z.



A to grudzień 2023 ze świąteczną atmosferą.



Ciekawostka, człowiek-lustro z Placu Zamkowego.



Plac Zamkowy i kolumnę Zygmunta można dziś oglądać w Google Strret View.
 



Więcej ciekawych miejsc do odwiedzenia znajdziesz pod adresem www.wycieczkazadyche.pl lub po prostu wycieczkazadyche.pl.


Znasz? Skomentuj!