Dzwonnica loretańska z Danielek. Jaką siłę ma jej dzwon?

Danielki to niewielki przysiółek na stokach Pająkowego Wierchu ( 934 m n. p. m.) na polskiej Orawie w pobliżu wsi Podwilk. Ta niewielka osada górska, w której w 2000 roku według spisu powszechnego zamieszkiwało dziewięć osób, nazywana jest dachem Orawy. Dlaczego?

Czytaj więcej: Dąbrowiecka Góra Skansen Forteczny

Ze względu na jej położenie na stoku tego jednego z najwyższych szczytów Pasma Orawsko-Podhalańskiego. Domy w Podwilku Danielkach posadowione są na wysokości około 850 m n. p. m., na grani opadającej w stronę Orawki i doliny rzeki Czarnej Orawy, która spływa do zlewni Dunaju i Morza Czarnego, co w Polsce - gdzie większość wód płynie do Bałtyku - jest ewenementem.

Sygnaturka, która chroni

Także i tutaj, jak w innych wsiach góralskich, starym zwyczajem od stuleci ludzie strzegli swojego dobrobytu, korzystając z dostępnych im środków. Dlatego dzwonnica loretańska na Danielkach nie tylko jest w doskonałym stanie, ale także wciąż służy mieszkańcom odganiając swoim dźwięcznym głosem burzowe chmury, pioruny, alarmując o pożarach, obwieszczając zgony.

Czytaj więcej: Tajemnicze tunele w Rabce

Podwilk Danielki to mikroskopijny przysiółek daleko od świata. Ludzie nadal wierzą tutaj głęboko, że dźwięk dzwonu ochroni przed szkodami wywołanymi przez grad, czy uderzenie pioruna oraz pozwoli zebrać plony z pól zanim nadciągnie deszcz. Dźwięk tej niewielkiej sygnaturki wciąż daje ludziom przekonanie, że znajdują się pod czyjąś nieustającą opieką.

Dzwonnica z "dachu Orawy"

Burzówki, czyli dzwonnice loretańskie, popularne były na terenach zamieszkałych przez górali już od XVII wieku. Częste są także, a jakże, na Orawie, którą także górale zamieszkują. Studzianki, Chyżne, Jabłonka - to tylko część wsi, w których stoją te małe, drewniane wieżyczki.

Czytaj więcej: Kościół drewniany w Skrzydlnej

W niektórych miejscowościach - tak jak w Chyżnem - stoją nawet dwie. Drewniana dzwonnica loretańska z Danielek pochodzi z XVIII wieku. Tuż obok stoi kapliczka domkowa z początków XX wieku. W środku ściany ozdobione polichromiami oraz feretron z wizerunkiem Czarnej Madonny z Jasnej Góry.

"Łamiące pioruny" sygnaturki loretańskie

Zwyczaj budowania dzwonnic loretańskich mazywanych inaczej burzówkami ma związek z kultem Matki Bożej z Loreto oraz wiarą, że czczony w sankturaium papieskim Santa Casa di Loreto we Włoszech Domek Maryi został według tradycji przeniesiony w XIII wieku z Nazaretu do miasteczka w prowincji Ankona przez aniołów. Według miejscowego wierzenia jest to ta część domostwa, w którym Matka Boża urodziła się, a następnie poczęła i wychowywała Jezusa. Zaś do cudu przeniesienia miało dojść na początku maja 1291 roku. W rzeczywistości sfinansowała tę operację kupiecka rodzina de Angeli. Miejsce to zyskało sławę także w Polsce.

Czytaj więcej: Muzeum Orkana w Rabce-Zdroju

Pielgrzymi z Polski, którzy jechali do Loreto, przywozili stamtąd między innymi dzwonki. Te sygnaturki niejednokrotnie miały napis łaciński "fulgura frango", co oznacza "rozbijam piorun". W XVIII wieku rozprzestrzeniła się wiara w moc tych dzwonów, powstawały kolejne dzwonnice. Ludzie wierzyli, że dźwięk odstrasza płanetników odpowiedzialnych m.in. za sprowadzanie na ludzi deszczu i złej pogody, a co za tym idzie chroni przed gwałtowną, niszczącą mocą ulewy oraz odgania grzmoty, chroniąc przed piorunem i zapobiegając pożarom. Najwięcej dzwonnic powstało na Podhalu, Orawie i Żywiecczyźnie. Do dziś stoją zazwyczej te, które zbudowano w XIX i na początku XX wieku, często w miejscach, gdzie już wcześniej istniały podobne "burzówki".

Podwilk. U źródlisk Czarnej Orawy

Podwilk to wieś na Orawie położona nad rzeką Czarną Orawą w woj. małopolskim. Mieszka w niej ponad dwa tysiące ludzi, z których większość posługuje się gwarą orawską. Wieś zaczyna się wysoko w Beskidzie Orawsko-Podhalańskim zaraz za działem wodnym, który oddziela zlewnię Morza Czarnego, do której należy Czarna Orawa. Rzeka dalej przybiera nazwę Orawy i wpada do Wagu, później jej wody łączą się z Dunajem, wpadając wraz z nim do Morza Czarnego. Wokół rozciągają się lasy, którymi można dojść w pasmo babiogórskie. Wieś uzyskała lokację w 1585 roku. Nazwa Podwilka pochodzi od pierwszego sołtysa , którym był Feliks Wilczek, podlegający pod Zamek Orawski. W 1624 roku sołtysem był Marcin Wilczek, a we wsi było czterech zagrodników i 26 gospodarzy. Następcami Wilczków była spolszczona rodzina ziemiańska Divékych. Jednak dwór drewniany Divékych w Podwilku, który znajdował się w Ziemiaństwie, spłonął w 1974 roku.

Czytaj więcej: Niesamowita i "polska" Szkocja

Do 1687 roku wieś należała do parafii protestanckiej w Jabłonce. Następnie zbudowano w Podwilku katolicki kościół drewniany, zastąpiony w 1767 roku kościołem murowanym pod wezwaniem św. Marcina. Do 1918 r. Podwilk należał do Węgier. 5 listopada 1918 r. został przyłączony do Polski, co potwierdziło 31 grudnia 1918 r. polsko-czechosłowackie porozumienie chyżniańskie. Na krótko jednak, bo ziemia ta znowu została opanowana przez wojsko czechosłowackie. Dopiero 28 lipca 1920 r. decyzją Rady Ambasadorów wieś wróciła w granice Polski. Podwilk był jeszcze pod okupacją Słowacji podczas drugiej wojny światowej, podczas której Niemcy wywieźli miejscową ludność żydowską. Społeczność ta była niewielka, bowiem w okresie międzywojennym Podwilk zamieszkiwało 32 Żydów. Podwilk dziś, to wieś, w której część mieszkańców zajmuje się rolnictwem i hodowlą, m.in. owiec. Dominują jednak usługi. Wiele osób wybiera także pracę w mieście, a celem są okoliczne miasta: Nowy Targ, Rabka-Zdrój czy Kraków. Znaczna liczba mieszkańców pracuje za granicą.

Orawa, gdzie leży ten region?

Orawa w Polsce to historyczna kraina w Europie Środkowej w dorzeczu rzeki Orawa, która dała jej nazwę. Nie wiadomo jednak skąd się wzięła Orawa rzeka. Kraina leży częściowo w Polsce, a w większości na Słowacji. Cały Orawa region ma w Polsce powierzchnię 1900 km kwadratowych. Po polskiej stronie Orawa sięga pod Babią Górę, Pasmo Policy i grzbiet Pasma Podhalańskiego. Później granica idzie w poprzek Kotliny Orawsko-Podhalańskiej i ku Tatrom Zachodnim. Na Słowacji Orawa zahacza o gory Wielka Fatra i Mała Fatra, a z drugiej strony o Beskid Żywiecki. Środkiem tak wyznaczonej Orawy płynie rzeka Czarna Orawa, która po wypłynięciu z zalewu Jezioro Orawskie nosi już inne imię, to nazwa Orawa. Rzeka Orawa płynie do rzeki Wag w zlewni Morza Czarnego. To całkiem spora rzeka, którą organizowane są nawet spływy flisackie.

Czytaj więcej: Tężnia solankowa w Konstancinie

Spór o Orawę pomiędzy Polską a Czechosłowacją wybuchł po pierwszej wojnie światowej. Górną Orawę zamieszkiwali Polacy, Dolną - Słowacy. Podział odbył się bez plebiscytu, Polska zgodziła się w 1920 roku, by pozostawić w swoich granicach 12 wsi Górnej Orawy. Niedawno obchodzono stulecie tego wydarzenia. W 1924 r. do Polski przyłączono brakujący kawałek Lipnicy Wielkiej, ale oddane zostały wsie Suchá Hora (Sucha Góra) i Głodówka. Między 1938 a 1939 rokiem Polska przyłączyła jeszcze spory fragment terenu Orawy, ale w czasie drugiej wojny światowej całą Orawę przejęła Słowacja, a po wojnie powrócono do poprzednich na mocy umowy z 13 czerwca 1958 r. Dość późno zatem sytuacja na Orawie się ustabilizowała. Nic dziwnego, że jeszcze dwadzieścia lat później można było spotkać w regionie szyldy na których napisy słowackie występowały razem z polskimi. Można się było tu poczuć jak za granicą.

Ile miejscowości jest na Orawie?

Za centrum polskiej Orawy uważana jest dziś Jabłonka lub Jabłonka Orawska - jak mówią niektórzy. Jabłonka należy do powiatu nowotarskiego. W miejscowości siedzibę ma gmina Jabłonka. Jabłonka to gmina wiejska. Miejscowość leży na trasie drogi krajowej nr 7 (międzynarodowej drogi E-77) na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich 957 i 962.

Czytaj więcej: Most gotycki w Kłodzku

Ile miejscowości jest na polskiej Orawie? Obecnie jest 14 miejscowości na polskiej Orawie. Wsie na polskiej Orawie to: Bukowina-Osiedle, Chyżne, Harkabuz, Jabłonka, Kiczory, Lipnica Mała, Lipnica Wielka, Orawka, Piekielnik, Podsarnie, Podszkle, Podwilk, Zubrzyca Dolna oraz Zubrzyca Górna.

Jak dojechać na Danielki?

Jak dojechać na Danielki? Aby dojechać na Danielki należy poniżej kościoła w Podwilku skręcić w lewo. Samochód najlepiej zostawić na parkingu przy świątyni i iść około pięciu kilometrów, najpierw wsią, a później w górę w stronę lasu i już głównie świerkowym lasem, dobrze utwardzoną, szeroką drogą jezdną w górę, w kierunku południowym. Na drodze tej obowiązuje zakaz ruchu pojazdów spoza miejscowości, dlatego bezpieczniej poruszać się pieszo lub rowerem.

Czytaj więcej: Skansen w Sierpcu

Druga droga dojazdowa na Danielki prowadzi w górę spod drewnianego kościoła w Orawce i oznakowana jest żółtymi znakami. Idąc nią pieszo należy pamiętać o dobrym obuwiu, gdyż w wielu miejscach droga jest wymagająca. Dukt ten jest jednak nieprzejezdny dla samochodów osobowych.
Aby dostać się na Danielki można też po prostu kliknąć w Mapy Google i zdać się na sztuczną inteligencję.

Zbliżenie dwonnicy loretańskiej z Danielek.

A tak wygląda to zimą.

Drewniana obora na Danielkach.

A to widok zimą.

Genialny widok na Tatry z Danielek.

Gdy szliśmy na Danielki drogą z Podwilka, spotkaliśmy żmiję zygzakowatą. Była nieduża - wszystkiego może piętnaście centymetrów. Ale jednocześnie bardzo zażarta. Podczas oglądania okazu, gad usiłował intensywnie atakować. W końcu oddaliliśmy się i żmijka odpełzła w przydrożne zarośla.