Tajemnicze tunele w Rabce. Zagadkowy przekop pod cmentarzem

Nad rzeką Poniczanką w Rabce-Zdroju można dostrzec wejścia do dwóch tuneli wydrążonych w skarpie, na której do niedawna rozciągała się bardziej dzika część Parku Zdrojowego w Rabce-Zdroju, a którą obecnie zrewitalizowano, tworząc tam ścieżkę zdrowia i promenadę, któej przewodnim tematem jest wodolecznictwo.

Czytaj więcej: Dzwonnica w Studziankach

Tunele są okratowane, wybetonowane i ciągną się w głąb skarpy. Nikt nie wie, co zawierają. Tajemnica zapomnianych tuneli do tej pory nie została jednoznacznie rozwiązana.

Niesamowita zagadka w Rabce-Zdrój

Jeden z tuneli przez lata służył za magazyn na zapleczu słynnego onegdaj wśród tutejszych licealistów baru "U Władka", drugi znajduje się kilkaset metrów dalej.
Według rabczańskiego magistratu tunele powstały podczas drugiej wojny światowej. Miały zostać wydrążone przez służbę niemiecką Baudienst jako schrony przeciwlotnicze.

Czytaj więcej: Szalony zamek Besiekiery

"Z informacji przekazanych mi przez kapitana Nowosielskiego, byłego dowódcy JRG w Rabce-Zdroju, który penetrował jakiś czas temu wraz z ratownikami Górniczego Pogotowia Ratowniczego jeden z tuneli, wynika, że ma on długość około 20 metrów i nie jest zakończony. Na temat drugiego słyszałem różne wersje, niektóre uważam za absurdalne" - twierdził burmistrz Rabki-Zdroju Leszek Świder.

Świadek opowiedział swą historię

Tunel wykopali młodzi mężczyźni z Rabki i Spytkowic. 

- To miał być schron, przed bombardowaniem. W czasie bombardowania, nalotu to tu mieli uciekać ci młodzi hitlerowcy. Wszyscy, którzy tutaj ze mną kopali, to wszystko już poumierało, ja jeszcze jeden zostałem - powiedział Dawidowi Pulitowi Józef Zając z Rabki-Zdroju, urodzony w 1923 roku, którego nagranie można zobaczyć na YouTubie w profilu "Filmy BezGranic" .

Czytaj więcej: Zakład wielkopiecowy Bobrza

Józef Zając opowiedział, że tunel początkowo był drążony w skarpie Poniczanki bez specjalnych zabezpieczeń. Gdy jednak okazało się, że są tam partie żwiru, a ściany osypują się, został on oszalowany i wzmocniony betonem. Jak stwierdził Józef Zając tunel może sięga pod cmentarz rabczański. Podczas kopania "czuć było zapach trupów" - mówił uczestnik tych prac.

Rabka-Zdrój historia uzdrowiska

Rabka-Zdrój jest "Zdrojem" od 1999 roku. Wiąże się z tym zabawna historia. Władze wydawały dokumenty osobiste z nazwą miejscowości "Rabka Zdrój". Okazało się, że w takim przypadku potrzebna jest w środku kreseczka. W związku z tym wszystkim wymieniono dowody osobiste na koszt państwa. Miasto leży w Kotlinie Rabczańskiej, na wysokości od 500 do 600 m n.p.m., mieszka w nim ponad 12 tys. mieszkańców. To konurbacja nowa. Prawa miejskie Rabce zostały nadane 21 września 1953 roku. Rabka-Zdrój znana jest jako "Miasto Dzieci Świata". Tytuł ten w 1996 roku na wniosek Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu nadał miastu wojewoda małopolski. Dyskusja wiąże się wciąż z przynależnością kulturową rabczan. Ziemię rabczańską zamieszkiwała grupa górali nazywanych "kliszczacy", teraz mówi się o "góralach rabczańskich", różniących się od górali podhalańskich i orawskich detalami stroju ludowego. Niektórzy twierdzą wręcz, że Rabkę zamieszkuje "północna grupa górali podhalańskich".

Czytaj więcej: Tężnia solankowa w Konstancinie

Po raz pierwszy o Rabce wspomina Jan Długosz, który cytuje dokument z 1254 roku, wymieniając "Sal in Rabschyca". Można więc sądzić, że u słonych źródeł odbywało się wtedy warzenie soli. W 1595 roku wieś należała do powiatu szczyrzyckiego i przynależała do włości kasztelanowej krakowskiej Anny z Sieniawskich Jordanowej. W wydanym w 1860 roku "Przewodniku w wycieczkach na Babią Górę, do Tatr i Pienin" Eugeniusz Janota pisał o sześciu źródłach wody "słonéj, jodowobromowéj żelezistéj, od niepamiętnych czasów od górali Beskidowych na gubienie woli używanéj". XIX-wieczne badania wykazały, że solanki z Rabki-Zdroju są jednymi z najsilniejszych solanek jodowo-bromowych w Europie. Stąd w 1864 roku powstał pierwszy zakład kąpielowo-leczniczy w Rabce, a unikatowy mikroklimat sprawił, że miasto rozwijało się jako uzdrowisko Rabka-Zdrój, zwłaszcza dla dzieci. Po wojnie był to ważny ośrodek leczenia gruźlicy, obecnie leczy się tu m.in. astmę, prowadzi terapię mukowiscydozy oraz chorób serca.

Co zwiedzać w Rabce-Zdrój?

W Rabce-Zdrój można znaleźć sporo ciekawych obiektów do zwiedzania. Jednym z najbardziej spektakularnych jest Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju, które mieści się w drewnianym modrzewiowym kościele, wzniesionym w latach 1600–1606. Warto zwiedzić stary cmentarz przy ul. Orkana. Ciekawy jest też kościół św. Teresy, który powstał po rozbudowie kapliczki zdrojowej z 1928 r. W Rabce-Zdrój działa Państwowy Teatr Lalek "Rabcio". Nie można pominąć innej atrakcji - Park Zdrojowy w Rabce-Zdroju to punkt obowiązkowy.

Czytaj więcej: Kościół drewniany w Stalowej Woli

Na turystów czekają także: Muzeum Orderu Uśmiechu, Muzeum Orderów i Osobliwości, Muzeum Górali i Zbójników - Muzeum Gorczańskie Jana Fudali. Ciekawy jest także kościół Marii Magdaleny z początku XX wieku. Warto wybrać się w góry do Schroniska PTTK na Maciejowej. Niedaleko Rabki wart odwiedzenia jest także nieduży drewniany kościółek na Piątkowej, który znajduje się przy zakopiance w stronę Nowego Targu i Zakopanego.

Rabka-Zdrój. Brama w Gorce i nie tylko

Rabka-Zdrój to doskonały punkt wypadowy w Gorce dzięki możliwości łatwego dojazdu z pozostałych rejonów Polski samochodem, autobusem lub pociągiem. Gorce to pasmo górskie w Beskidach Zachodnich, a ich najwyższy szczyt to Turbacz (1310 m n.p.m.). Z Rabki-Zdroju można się tam dostać w ciągu około pięciu godzin czerwonym szlakiem, który prowadzi przez schronisko PTTK na Maciejowej oraz schronisko PTTK na Starych Wierchach. Jest kilka innych możliwości dotarcia na Turbacz, gdzie można nocować w dużym i wygodnym schronisku PTTK na Turbaczu. Można iść na przykład z Nowego Targu, Koninek, albo od Przełęczy Knurowskiej, a dalej przez Lubań na przykład z Tylmanowej. Nazwa Gorce mogła mieć związek ze zwyczajem wypalania śródleśnych polan metodą żarową, z czym wiąże się słowo "gorzeć", czyli płonąć. Nazwy tej używano w dokumentach już w 1254 roku, a posługiwał się nią już w 1480 roku kronikarz Jan Długosz. Góry Gorce mają 33 km długości i 15 km szerokości. 

Czytaj więcej: Tajemnicze tunele w Rabce

Spora część ich środkowego obszaru jest objęta ochroną ścisłą. Sprawuje ją Gorczański Park Narodowy na terenie pięciu gmin: Mszana Dolna, Niedźwiedź, Kamienica, Nowy Targ i Ochotnica Dolna. Gorczański Park Narodowy utworzony został w 1981 roku, a jego symbolem jest salamandra plamista. Park ma powierzchnię 7029,85 hektarów. Od 1997 r. wokół parku obowiązuje otulina o powierzchni 16 tys. 647 hektarów. Jednym z symboli parku jest Kapliczka Bulandy na polanie Jaworzyna Kamieniecka ufundowana w 1904 roku przez gorczańskiego bacę Tomasza Chlipałę zwanego Bulandą. Na terenie Gorczańskiego Parku Narodowego leżą wszystkie najwyższe szczyty Gorców: Turbacz, Jaworzyna Kamienicka (1288 m n.p.m.), Kiczora (1282 m n.p.m.), Kudłoń (1279 m n.p.m.), Gorc (1228 m n.p.m.) i Czoło Turbacza (1258 m n.p.m.). Park nie sięga jedynie do Lubania, który ma dwa wierzchołki (1211 i 1225 m n.p.m.). Gorce słyną przede wszystkim z gorczańskich polan, doskonałych widoków na Tatry oraz cudownych lasów bukowych, które jesienią przybierają wspaniały kolor.

Jak dotrzeć do schronów w Rabce? 

Aby zobaczyć schrony w Rabce, należy zejść przez Park Zdrojowy w Rabce-Zdrój na nowe bulwary nad rzeką Poniczanka i wypatrywać tajemniczego wejścia w skarpie. Jedno jest wyraźnie widoczne przy kawiarence i pawilonie letnim nad rzeką Poniczanką.

Czytaj więcej: Skansen w Sierpcu

Jeśli są trudności z trafieniem, można próbować bardziej zaawansowanych metod.
Na przykład posiłkować się Mapami Google, aby dojść do tuneli przeciwlotniczych w Rabce.

Zobacz zdjęcia znad rzeki Poniczanki w Rabce-Zdroju:

Widok z góry na miejsce, gdzie znajduje się zakratowany tunel w Rabce-Zdroju. 

Urząd Miasta Rabka-Zdrój

Więcej ciekawych miejsc do odwiedzenia znajdziesz pod adresem www.wycieczkazadyche.pl lub po prostu wycieczkazadyche.pl.