Kasprowy Wierch to jeden z najbardziej znanych szczytów w polskich Tatrach. Wpływ na to ma z pewnością kolej linowa, która z Kuźnic prowadzi na wierzchołek, znacznie zwiększając jego dostępność. Latem warto wejść na tę górę turystycznie. Także wjazd koleją linową PKL na Kasprowy Wierch to za każdym razem piękne przeżycie. Zimą jest to miejsce opanowane głównie przez narciarzy.
Kultowy Wierch zamiast... Czuby
Kasprowy Wierch to szczyt w Tatrach Zachodnich, osiągający wysokość 1987 m n.p.m. Dawniej nosił nazwy: Kasprowa Czuba, Stawiańska Czuba i Goryczkowiańska Czuba. Leży na granicy polsko-słowackiej, w głównej grani Tatr. Koordynaty geograficzne szczytu to 49°13′54,6″N 19°58′53,6″E12. Szczyt góruje nad trzema dolinami: Doliną Bystrej i Doliną Suchej Wody Gąsienicowej po stronie polskiej oraz Doliną Cichą po stronie słowackiej. Kasprowy Wierch jest zwornikiem dla czterech grani, które oddzielają różne doliny.
Kasprowy Wierch zbudowany jest głównie ze skał krystalicznych, takich jak granodioryty i pegmatyty. Pomimo swojego położenia w młodszej części Tatr, która składa się z skał osadowych, należy do tzw. wyspy krystalicznej Goryczkowej. Klimat na Kasprowym Wierchu jest typowy dla obszarów górskich, z dużymi różnicami temperatur i opadów w zależności od wysokości. Średnia roczna suma opadów wynosi około 1797,7 mm sześciennych. Strome ściany znajdują się tylko od strony Doliny Kasprowej. W rejonie wierzchołka rosną rzadkie rośliny chronione: mietlica alpejska, przymiotno węgierskie, wiechlina tatrzańska i sit trójłuskowy.
Kolej linowa na Kasprowy Wierch
Całoroczna kolej linowa na Kasprowy Wierch powstawała w ciągu dwóch lat: od 1935 do 1936 roku po pomiarach i badaniach przeprowadzonych w 1934 roku. Budowa zajęła 227 dni. To były czasy, kiedy nie było helikopterów, ani specjalistycznego sprzętu do takich budów. Robotą zajmowali się tracze, cieśle i kamieniarze. Stan załogi zbliżył się w najbardziej intensywnym momencie prac do tysiąca robotników. Ludzie wnosili na plecach wszystko, co było potrzebne do budowy. Budowa kolei linowej na Kasprowy Wierch wzbudziła duże zainteresowanie i wywołała ogromne protesty przyrodników. Przeciwne były dziesiątki różnorodnych towarzystw i organizacji. Legenda ekologii prof. Władysław Szafer, który kierował Krajową Radą Ochrony Przyrody, podał się nawet wraz z nią do dymisji. Konieczne do budowy materiały na Myślenickie Turnie jechały nową drogą dla samochodów. A dalej furmankami na Halę Gąsienicową, skąd wniesione zostały na plecach robotników.
W chwili budowy była to pierwsza w Polsce i sześćdziesiąta na świecie tego typu inwestycja. Dwa niezależne odcinki łączy pośrednia stacja na Myślenickich Turniach. Wszystkie trzy stacje zaprojektowali Anna i Aleksander Kodelscy. Całość kosztowała ponad 3,5 mln zł. Do dziś na górnej stacji kolejki znajduje się polskie godło w stylu art déco z 1936 r. Wraz z kolejką powstały wygodniejsze szlaki turystyczne oraz schronisko na Kalatówkach i obserwatorium meteorologiczne na Kasprowym Wierchu.
Pierwszy kurs na dolnym odcinku z Kuźnic do Myślenickich Turni odbył się 26 lutego 1936 r. Na szczyt Kasprowego Wierchu pierwszy wagon dotarł 15 marca 1936 r. Pierwsze wagoniki kolejki utrzymane były w stylu przedwojennej komunikacji publicznej, były kanciaste, miały prostokątne okna, z przodu i z tyłu konstrukcję ze stalowych prętów. Zabierały niewiele osób. Po remoncie w latach 70. kolej otrzymała nowe wagony. One z kolei były utrzymane w klimacie lat 60. i zabierały znacznie więcej pasażerów. Jeden można podziwiać wciąż w Kuźnicach, drugi stoi w Zawoi pod Mosornym Groniem. Kursowały do 6 maja 2007 roku. Kolejny remont spowodował unowocześnienie infrastruktury i doprowadził do montażu nowoczesnych panoramicznych wagonów.
Kolej na Kasprowy Wierch dziś
Długość trasy kolei linowej na szczyt Kasprowego Wierchu ma dziś 4252,81 metra i 936 m deniwelacji, czyli różnicy poziomów. Średnie nachylenie to 22 proc. Na trasie jest sześć podpór (trzy na dolnym odcinku i trzy na górnym), które w latach 2006-2007 roku przebudowano i unowocześniono. 15 grudnia 2007 r. do użytku została przekazana zmodernizowana kolejka na Kasprowy Wierch. Minister Środowiska wydał zgodę na modernizację pod warunkiem, że latem przepustowość nie przekroczy około 180 osób na godzinę. Od tego czasu wagony mają prędkość 8 metrów na sekundę, przy czym na podporach zwalniają do 6 metrów na sekundę. Nowe wagony produkcji Doppelmayr Seilbahnen AG mają dwukrotnie większą pojemność niż poprzednie z lat sześćdziesiątych. Jednorazowo może nimi podróżować maksymalnie 60 osób. Zimą kolej wwozi na szczyt 360 osób na godzinę. W zależności od pory roku dziennie kolejka może zawieźć na szczyt ponad 3 tys. pasażerów. W ciągu roku ta liczba sięga ponad ponad 600 tys. turystów. W połowie trasy nadal jest przesiadka do innego wagonu na Myślenickich Turniach. Ten odcinek ma długość 1957 metrów. Górna stacja kolei na Kasprowy Wierch znajduje się na wysokości 1959 m n.p.m. To 26 metrów poniżej szczytu Kasprowego Wierchu. A odcinek od Myślenickich Turni do Kasprowego Wierchu ma długość 2296 metrów.
Kiedy kolejka na Kasprowy Wierch nie działa? W maju i listopadzie kolej jest zamykana na obowiązkowe przeglądy techniczne. Wagony stoją także, gdy w Tatrach prędkość wiatru przekracza 20 m/s. Dzieje się tak m.in. podczas wiatru halnego. Kolej zatrzymywana jest także, gdy występuje silne oblodzenie. Wagoniki nie jeżdżą także podczas siarczystych mrozów. Gdy temperatura spada poniżej minus 28 st. Celsjusza, kolej jest wyłączana. W budynku górnej stacji kolei są: restauracja, kiosk, warsztat narciarski, przechowalnia sprzętu oraz toalety. Ciekwaostką jest, że znajduje się tam niewielki hotelik, który oferuje 11 miejsc do przenocowania. Wjazd na górę trwa 15 minut. Jeśli kupiliśmy bilet "tam i z powrotem", to powrót jest za 1 h i 40 minut.
Narciarski ambit. Albo jedziesz albo nie
Zimą Kasprowy Wierch staje się narciarskim centrum. To jedno z najlepszych miejsc do zjeżdżania w Polsce. Historia zaczyna się w dawnych czasach, kiedy narty były drewniane i robiono je ręcznie w domu. Kijki z kółkami zawieszonymi na skórzanych paskach robiono z bambusa. To wtedy królowało jeżdżenie telemarkiem oraz opisywane przez piewców Zakopanego, Tatr i Podhala słynne wyrypy, czyli wyprawy narciarskie przypominające dzisiejsze skitury. Dziś sytuację ułatwia kolej linowa na Kasprowy Wierch. Odkąd na szczyt kursują wagoniki, realna stało się wizja uruchomienia na górze wyciągów narciarskich. Kasprowy Wierch ma bowiem dwa nadające się do tego doskonale kotły: Goryczkowy i Gąsieniecowy.
Od razu po pierwszym sezonie zarządcy kolei wiedzieli, że pomysł był strzałem w dziesiątkę. Aby zatrzymać na górze narciarzy wybudowano w Kotle Gąsienicowym wyciąg narciarski skłądający się z dwóch par 16-osobowych sań, zamocowanych na jednej linie. Mechanizm napędzał silnik elektryczny. Jedne sanie z narciarzami wjeżdżały do góry, W tym samym czasie drugie, zazwyczaj puste, zjeżdżały w dół. Wyciąg ten miał 300 metrów długości i pokonywał różnicę wzniesień 125 m. Nachylenie stoku wynosiło do 70 stopni. Wyciąg obsługiwał jeden pracownik.
W czasach powojennych - w PRL - zbudowano na Kasprowym Wierchu dwa nowe wyciągi narciarskie. 2 marca 1962 r. wyciąg saniowy w Kotle Gąsienicowym został zastąpiony nową kolejką z krzesełkami jednoosobowymi. Po 31 sezonach zimowych jednoosobowa kolej krzesełkowa ustąpiła miejsca kolei z czteroosobowymi kanapami. Wyciąg Gąsienicowy po modernizacji od 18 grudnia 2000 r. dysponuje wygodnymi kanapami z montowanymi zimą osłonami, zapewniającymi wygodny transport na górę. Budowa trwała 2023 dni. Wyciąg Gąsienicowy ma 1180 m długości, z deniwelacją 352 metrów. Przewozi 2400 osób na godzinę.
14 grudnia 1968 r. uruchomiona została kolej z krzesełkami dwuosobowymi w Kotle Goryczkowym. Wyciąg Goryczkowy ten działa do dziś, ma długość 1624,5 metrów, pokonuje różnicę wysokości - 602 m i przewozi 730 osób na godzinę. Dolna stacja znajduje się w Dolinie Goryczkowej na Wyżniej Goryczkowej Równi. Miejsce to jest na wysokości 1355 m n.p.m, gdzie wciąż są pozostałości wybudowanego w 1936 r. prywatnego schroniska Jana Polaka z Murzasichla.
Ile za karnet na Kasprowym Wierchu?
W sklepie on line (2024 r.) w sezonie niskim za bilet normalny na Kasprowy Wierch zapłacimy 79-89 zł, a za ulgowy 69-75 zł. Bilet normalny w jedną stronę na kolej linową kosztuje 69-75 zł, a góra-dół - 99-109 zł. Dostępne są bilety w biletomatach, gdzie za bilet normalny w jedną stronę zapłacimy 89 zł, a za ulgowy 75 zł. Bilet normalny góra-dół kosztuje 109 zł, a ulgowy 89 zł. Bilety ulgowe przysługują pasażerom w wieku od 5 do 26 lat oraz seniorom w wieku 65+. Trzeba jednak wziąć pod uwagę konieczność stania w kolejkach, zwłaszcza w środku sezonu. W sezonie wysokim (22 czerwca - 30 września 2024 r.) ceny biletów na Kasprowy Wierch były wyższe. Bilet normalny za przejazd góra-dół kosztował 139 zł, za ulgowy trzeba było zapłacić 115 zł. Z kolei normalny przejazd w jedną stronę był za 115 zł, a ulgowy za 95 zł. Latem kolej działa od 7:00 d0 21:00. Zimą jeździ od 8:00 do 16:00.
Na wyciągi Gąsienicowy i Goryczkowy można kupić karnety 4-godzinne: młodzieżowe - 150 zł, dla dorosłych - 195 zł, dla seniora - 150 zł. Tańsze są karnety jednodniowe: dla młodzieży - 115 zł, dla dorosłych 139 zł, a dla seniorów - 115 zł (cennik z 2023 r.).
Są także bilety popołudniowe, dwudniowe oraz karta dzienna, umożliwiająca jazdę w Kotle Goryczkowym i Gąsienicowym, ale bez przejazdu koleją linową na Kasprowy Wierch. Szeczegółowy cennik PKL publikuje na swoich stronach po rozpoczęciu sezonu.
Kolej linowa na Kasprowy WIerch. Ciekawostki
Dolny odcinek kolei linowej na Kasprowy Wierch obsługują dwa wagony pasażerskie. Na górnym są cztery wagony. Dwa wożą turystów (mieszczą 60 + 1 osób), a dwa to wagony ratownicze.
W 2010 roku przedwojenny wagon kolei linowej na Kasprowy Wierch został odnaleziony w Łomnicy-Zdroju (woj. małopolskie).
Kasprowy Wierch. Jak dojechać?
Jak dotrzeć na Kasprowy Wierch? Kasprowy Wierch dojazd ma różnorodny. Najpierw należy się dostać do Kuźnic z Zakopanem. Spod dworca autobusowego (naprzeciwko dworca PKP) w Zakopanem na górę kursują miejskie autonusy. Można jechać busdm lun taksówką. Aoto. należy zostawić przy rondzie na parkingach wzdłuż ul..., bo do Kuźnic wjazd jet ograniczony. Przesiadamy się na komunikację publiczną, busy czekają przy rondzie. Po dotarciu na miejsce idziemy do stacji kolejki linowej
Zamist iść do kolejki można wybrać trasę pieszą na górę. W Kuźnicach zaczyna się wygodny szlak, którym dotrzemy na Halę Gąsienicową, a następnie na Kasprowy Wierch. Na szczyt można też dotrzeć odbijając w prawo na Halę Kondratową, a następnie na przełęcz Kondracką i Czerwone Wierchy. Stamtąd skręcamy w lewo i idziemy na szczyt Kasprowego Wierchu.
I tu kolejna podpowiedź: jeśli się zgubimy, warto kliknąć w Mapy Google.
Zobacz więcej zdjęć z wycieczki na Kasprowy Wierch. Zaczęliśmy w dolnej stacji kolei linowej na Kasprowy Wierch w Kuźnicach. Wagon mieści do 60 pasażerów i jedną osobę obsługi.
Na szczycie jest górna stacja kolei linowej na Kasprowy Wierch.
Niesamowite widoki ze szczytu i najbliższej okolicy.
Ten zabytkowy wagon kolejki na Kasprowy Wierch stoi u podnóża stoku w Zawoi Mosornem, nieopodal dolnej stacji kolejki linowej na Mosorny Groń.
Znasz? Skomentuj!