Wyjątkowo bolesny epizod Powstania Warszawskiego upamiętnia pomnik, a właściwie całe założenie przy ul. Dworkowej na Mokotowie. Istotnym elementem są tu ślady stóp namalowane na bruku. Co tu się wydarzyło? Skąd ta symbolika?
Ślady stóp przypominają o tragedii
Pomnik ma formę obelisku o wysokości około 6 metrów. Składa się z betonowej podstawy o nieregularnym prostokątnym kształcie oraz trzech pionowych pylonów, które zwieńczone są sześciokątną płytą. Na środku wyłożonej kamieniami podstawy znajduje się symboliczny właz kanałowy. Pylony zdobią: krzyż Virtuti Militari, powstańcza kotwica oraz odznaka pułku "Baszta". W pobliżu są jescze dwa inne elementy, które łącznie tworzą jedno większe upamiętnienie. W czasie drugiej wojny światowej, w ostatnich dniach Powstania Warszawskiego doszło tu do tragedii. Wobec naporu Niemców 26 września 1944 roku około godz. 20:00 rozpoczęła się ewakuacja kanałami, jednak przerwał ją rozkaz dowództwa. 27 września 1944 roku wobec ogromnego chaosu przy ul. Dworkowej w okolicach komendy niemieckiej żandarmerii na powiat warszawski powstańcy zaczęli wychodzić na powierzchnię po tym jak się poddali, gdy Niemcy zagrozili, że wrzucą do kanałów karbid i granaty. Powstańcom kazano uklęknąć. Wtedy jeden z nich miał nie wytrzymać napięcia, chwycił za automat jednego z Niemców, a kilku innych jeńców próbowało uciec. Wtedy wszyscy zostali rozstrzelani. Zginęło też okoł 30 innych powstańców, którzy wyszli na powierzchnię w pobliżu, przez właz przy ul Dworkowej 5.
Łącznie w poliżu miejsca pomnika zginęło jednego tragicznego dnia około 140 powstańców warszawskich. Na pomniku widnieje tablica z inskrypcją wykutą w czarnym kamieniu, która głosi: "Pamięci żołnierzy AK - powstańców Mokotowa pomordowanych przez hitlerowców już po kapitulacji 27 IX 1944. Towarzysze Broni Pułku »Baszta«". Od pobliskiego włazu kanałowego do pomnika prowadzą ślady stóp namalowane białą farbą. Symbolizują one tragedię żołnierzy, którzy wychodząc w tym miejscu z kanałów dostali się prosto w ręce wroga. Słynne zdjęcie z Powstania Warszawskiego, ukazujące zrozpaczonego żołnierza Armii Krajowej w mundurze i berecie z karabinem maszynowym, wychodzącego przez właz i otoczonego przez Niemców, stojących na bruku, pochodzić ma właśnie stąd, z okolic ulicy Dworkowej, a być może nawet z samej ul. Puławskiej, bo na zdjęciu widać szynę tramwajową. Sceny te były tematem poruszającego filmu "Kanał" Andrzeja Wajdy. Monument zaprojektował Eugeniusz Ajewski, a wykonała go Żerańska Fabryka Elementów Betoniarskich "Faelbet" w Warszawie.
Jak dojechać do pomnika AK przy ul. Dworkowej?
Do ulicy Dworkowej, gdzie stoi pomnik AK, dojedziemy łatwo samochodem, albo rowerem. Jeśli pojedziemy ulicą Puławską ul. Dworkową zobaczymy po lewej stronie po minięciu parku Morskie Oko. Wąska uliczka doprowadzi nas do monumentu.
Na miejsce można także dotrzeć komunikacją miejską. Dojeżdżają tam tramwaje linii: 4, 10, 11, 15, 18, 35 oraz autobusy linii: 118, 138, 172 (dwa ostanie kursują pobliską ul. Madalińskiego).
Zawsze, kiedy pojawią się kłopoty z trafieniem na miejsce, można kliknąć w Mapy Google.Zobacz zdjęcia niezwykłego pomnika przy ul. Dworkowej na Mokotowie.
Więcej ciekawych miejsc do odwiedzenia znajdziesz pod adresem www.wycieczkazadyche.pl lub po prostu wycieczkazadyche.pl.
Znasz? Skomentuj!