Kościół drewniany w Grzegorzewie. Ma ten pozorny element

Kościół drewniany w Grzegorzewie to przykład zabytku dobrze znanego, a jednocześnie nieznanego. Dlaczego? Bo często obok niego przejeżdżałem z racji tego, że bywam regularnie w okolicy. Kościół widać w bocznej uliczce, gdy się jedzie przez Grzegorzew. Zawsze kusiło, by podjechać bliżej, choć na chwilę skręcić. Ale jakoś się to odkładało na później. Teraz nadszedł czas, by przyjrzeć się tej świątyni, jednej z wielu drewnianych kościołów w Wielkopolsce.

Przyjemny chłód drewnianej świątyni

Latem kościół w Grzegorzewie oferuje przyjemny chłód, który mocno kontrastuje znupałem na zewnątrz. Kościoła raczej nie można oglądać poza godzinami nabożeństw. Jednak w gorącą wrześniową sobotę drzwi świątyni były uchylone, a przystrojony odświętnie kościół czekał na narzeczonych, chcących scementować swój związek przed Bogiem.

Czytaj więcej: Cmentarz kapitanów w Orebiciu

W nawie ustawione były odświętnie ubrane klęczniki, ławki przyozdobiono kwiatami. Przez okna wpadało mocne południowe światło, a promienie słoneczne jak reflektory uwydatniały piękno drewnianego wnętrza. Przed ołtarzem płonęła samotna świeca, a zzakrystii dobiegała gorączkowa krzątanina. Poza tym kościół był całkowicie pusty.

Czternastowieczna parafia

Parafię w Grzegorzewie założono przed 1258 rokiem, kiedy to po raz pierwszy o kościele pojawiła się wzmianka. Był tu już wtedy pierwszy wzmiankowany kościół świętych Piotra i Pawła. Pierwsza informacja o istnieniu kościoła w Grzegorzewie pochodzi z 1331 roku. Do 1818 roku parafia znajdowała się w obrębie archidiecezji gnieźnieńskiej, a następnie w latach 1918-1920 najleżała do diecezji warszawskiej, a potem w latach 1920-1925 do diecezji łódzkiej. Od 1925 roku do dziś kościół w Grzegorzewie należy do diecezji włocławskiej.

Czytaj więcej: Burzówki w Chyżnem

Istniejący w parafii pierwszy kościół spłonął, a drugi - pod wezwaniem świętych: Stanisława Biskupa i Męczennika oraz Mikołaja postawiono już w innym miejscu pod koniec XV wieku. I ten jednak nie przetrwał. Oznacza to, że w mieścinie były przez długi czas dwa kościoły: jeden farny, świętych Piotra i Pawła, drugi - św. Mikołaja, który został siedzizbą parafii. Wszystko to miało miejsce przed 1493 rokiem. W latach 1776-1777 powstał w Grzegorzewie staraniem księdza Jana Pawła Rachlewskiego nowy drewniany kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Stoi do dziś w miejscu dawnego kościoła św. Mikołaja i jest wciąż wykorzystywany jako parafialna świątynia. Miło jest wejść do zadbanego wnętrza. Kościół jest schludny i suchy.

Kościół jak z pudełeczka

Kościół drewniany w Grzegorzewie to obiekt o konstrukcji zrębowej, z zewnątrz oszalowany deskami ustawionymi pionowo. Kościół ten jest orientowany, co oznacza, że ołtarz jest od strony wschodniej, a wejście od zachodu. W środku można zauważyć podział nawy głównej na część wyższą i niższą. Niższa pochodzi z XVII wieku. Z kolei wyższa została dobudowana do świątyni w XIX wieku przez księdza Józefa Ruszkowskiego. Tę dwudzielną centralną część kościoła zamyka zamknięte prezbiterium z oknem witrażowym i dobudowaną od strony północnej murowaną zakrystią. Z rozbudowy z lat 1885-1887 pochodzi wieża kościelna, która jednak nie pełni roli dzwonnicy. Ma za to krzyż, blaszany hełm i latarnię. Świątynia była wielokrotnie restaurowana, dzięki czemu zachowała się w bardzo dobrym stanie. I to mimo rabunków dokonanych w czasie drugiej wojny światowej, podczas której spłonęła dzwonnica.

Czytaj więcej: Wodospady Krka

Na dachu nad nawą główną można zauważyć mniejszą wieżyczkę, w której jest miejsce na sygnaturkę. Dzięki dobudowaniu do nawy dwóch kaplic z barokowymi szczytami, powstało coś w rodaju transeptu, a kościół ma pozornie plan krzyża. Po bokach są także dwie kruchty - w północnej jest kaplica, w południowej dodatkowe wejście. Wejście główne prowadzi pod chórem muzycznym wspartym na czterech kolumnach. Nawa wspiera się na dwóch rzędach drewnianych słupów, dzielących ją na trzy obszary. Sufit zaś to pozorne sklepienie kolebkowe. Warte uwagi są późnogotycka chrzcielnica z napisem łacińskim i płaskorzeźbami, neobarokowe ołtarze kaplic i głóœny oraz konfesjonał w stylu rokoko. W 1995 roku za opiekę nad kościołem minister klutury i sztuki przyznał parafii nagrodę pierwszego stopnia w konkursie na najlepszego użytkownika obiektu zabytkowego.

Dzwonnica obok kościoła

Kościół ma osobną dzwonnicę, stojącą na południowo-zachodnim rogu terenu kościelnego, która powstała w XVIII wieku. Jej konstrukcja jest słupowa. Dolna część, podobnie jak kościół jest oszalowana pionowo. Górna jej część ma szalowanie poziome, a częściowo jest otwarta. Zapewne, by nie tłumić dźwięku dzwonów. Na niewysokiej wieży widać trzy większe dzwony i jedną mniejszą sygnaturkę.

Czytaj więcej: Dąb Mieszko w Warszawie

Dach jest dwuspadowy z okapem, przykryty gontem. Na wierzchołku są barokowe szczyty. Teren kościelny jestk okolony kamienno-ceglanym płotem. Do kościoła prowadzi ceglana brama, wyposażona w żelazną bramę i furtkę. W czasie drugiej wojny światowej Niemcy spalili wieżę z dzwonami, a same dzwony zrabowali jako cenny surowiec do produkcji zbrojeniowej. Dzwonnicę odbudowano dopiero po wojnie.

Niegdyś miasto, dziś wieś

Grzegorzew, to wielkopolska wieś gminna położona około siedmiu kilometrów od powiatowego miasta Koło. Pierwotnie była to wieś książęca, którą w 1236 roku książę Władysław Odonic przekazał arcybiskupom gnieźnieńskim. Zniszczona w 1331 roku przez Krzyżaków wieś, już w 1550 roku uzyskła na mocy prawa magdeburskiego prawa miejskie nadane przywilejem króla Zygmunta Augusta.

Czytaj więcej: Katedra św. Wacława w Ołomuńcu

W 1691 roku arcybiskup Michał Radziejowski podniósł rangę mieściny, zrównując ją z nieodległym Łowiczem. Miasto pełniło ważną rolę w dobrach arcybiskupich, rozwijało się w nim tkactwo i sukiennictwo. Początkiem upadku był jednak ogromny pożar w 1858 roku. Już w 1870 roku podupadły Grzegorzew stracił prawa miejskie. Dziś to niewielki ośrodek administracyjny, pozbawiony przemysłu, zatrudniający głównie w usługach i rolnictwie.

Parafia Grzegorzew. Msze święte

W parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Grzegorzewie msze święte odprawiane są w niedziele wgodzinach:

9:00,
10:30,
12:00,
16:00.

Czytaj więcej: Najwęższa uliczna w Pradze

Z kolei w dni powszednie msze święte odprawiane są rano o godz.

7:30

i po południu o godz.

17:00.

W środy o godz. 17:00 odbywa się w kościele nowenna do Matki Bolesnej Nieustającej Pomocy, a w czwartki po mszy świętej odmawiana jest Koronka do Bożego Miłosierdzia.

Kościół drewniany w Grzegorzewie, dojazd

Jaki jest dojazd do kościoła w Grzegorzewie? Jak dojechać do kościoła w Grzegorzewie? Dojazd do Grzegorzewa nie jest zbytnio skomplikowany. Jadąc autostradą A4 zjeżdżamy na węźle Koło i jedziemy w kierunku miasta. Następnie na światłach skręcamy w prawo na obwodnicę, czyli drogę krajową nr 92, którą dojeżdżamy do kolejnych świateł.

Czytaj więcej: Katedra św. Wita w Pradze

Tam skręcamy w prawo na drogę wojewódzką 473 do Dąbia. Po niespełna kilometrze skręcamy w lewo w górę. Po około pięciu kilometrach dotrzemy do Grzegorzewa. Kościół będzie po lewej stronie.
Jeśli droga jest zbyt skomplikowana, można kliknąć w Mapy Google.