Most gotycki w Kłodzku. Jak policzyć wszystkie żebra?

Most gotycki w Kłodzku to zabytek spektakularny, a ponadto niewolny od historycznych i architektonicznych skojarzeń. I to jakich! Mówi się o nim, że to drugi most Karola. Kto był na przeprawie w czeskiej stolicy, ten wie, że to, co możemy zobaczyć w Kłodzku, to niemal dosłownie miniatura tej znanym na całym świecie praskiej wielkości. Ale to wrażenie złudne, bo kłodzki most nad Młynówką, odnogą Nysy Kłodzkiej, jest starszy od czeskiego, choć równie urokliwy.  W dodatku czuć tu pod stopami wieki. Można wręcz namacalnie odczuć atmosferę z "Trylogii Husyckiej" Andrzeja Sapkowskiego.

Biegiem przez most Nepomucena

Przez zabytkowy most w Kłodzku niemal dosłownie przebiegłem. A to dlatego, że dzień, który wydawał się długi, zaczął się gwałtownie skracać, gdy okazało się, że nanizanie na niego twierdz w Kłodzku i Srebrnej Górze oraz kompleksu podziemnego Osówka nie zostawia wiele na szwendanie się po kłodzkiej starówce. Dzień był upalny, bezwietrzny. Wody kanału Młynówka, odnogi Nysy Kłodzkiej, leniwie toczyły się pod nobliwym przęsłem. Mimo późnego popołudnia i niskiego już słońca wiatr jeszcze się nie wzmógł.

Czytaj więcej: Tężnia solankowa w Konstancinie

Stałem na moście pod figurą św. Jana Nepomucena, myśląc jak silna jest jego zapobiegawcza moc, skoro most zbudowany z użyciem archaicznej technologii, przez tyle wieków stał i dotąd stoi. Ten cud inżynierii wygląda przy tym na lekki, choć z konieczności formę przybrał wcale nie ażurową. Mimo to udało się połączyć wymogi wytrzymałości z przyjemną dla oka perspektywą. Ten urokliwy widok przypomina o pokoleniach, które tędy się przedostawały przez spienione wody napływające z Nysy Kłodzkiej. Daj Boże, żeby tych pokoleń było jeszcze wiele.

Historia mostu gotyckiego w Kłodzku

Most gotycki w Kłodzku powstał prawdopodobnie w drugiej połowie XIII wieku, między rokiem 1376 a 1390, jako przeprawa umożliwiająca przejście z murów miejskich. Wcześniej stał tu prawdopodobnie most drewniany. Technologia dziś może budzić zaskoczenie: użyta do budowy zaprawa została wykonana z białek jaj kurzych, wapna i piasku. Jajek dostarczali okoliczni chłopi, żółtka sprzedawano. Nie wiadomo, czy z tej okazji sprowadzono kury-murarki, ani czy miasto przez te lata raczyło się jajecznicą z samych żółtek. W dawnych wiekach na obu krańcach przeprawy stały bramy miejskie ułatwiające kontrolę przechodzących i zabezpieczając przed atakami. Gotycki most został przebudowany w XVII i XVIII wieku. Wzbogacił się m.in. o balustradę oraz ceglaną nadbudowę filarów. Bramy mostu gotyckiego w Kłodzku zostały rozebrane w latach 1903–1904, a zamiast nich pojawiło się stylowe oświetlenie. Zaś w 2007 roku ułożono nowy bruk z kostki granitowej. Ostatnia gruntowna renowacja została przeprowadzona w 2009 roku. Most zabytkowy w Kłodzku jest wpisany do rejestru zabytków od 25 listopada 1949 roku. 

Czytaj więcej: Żelazny most spawany w Maurzycach

Most gotycki na Młynówce, kanale który odchodzi od Nysy Kłodzkiej to jeden z dziewięciu mostów, które łączą kłodzką starówkę z terenem dawnego podgrodzia na Wyspie Piasek. Most ma cztery przęsła o konstrukcji łukowej. Tworzą go odpowiednio ukształtowane bloki piaskowca, którego w okolicy nie brakowało. Długi na 52,20 m i szeroki na około 4 metry most ma dwa przyczółki i trzy filary. Filar środkowy jest rozbudowany, ma sześć żeber, a na nich leży pomost w kształcie niepełnej gwiazdy. Była to podstawa pod kapliczkę, która nigdy nie powstała. Dwie skrajne arkady są zwieńczone ostrołukiem. Filary chronią przed lodem izbice, z kolei w górnych częściach są wykusze, a na nich rzeźby. Most gotycki w Kłodzku określany jest często jako "most Wita Stwosza" w Kłodzku lub "most św. Jana". Niesłusznie, bo choć są zwyczajowe, to niemające uzasadnienia.

Figury z mostu gotyckiego w Kłodzku

Na moście gotyckim w Kłodzku można obejrzeć piękne barokowe figury z XVIII wieku. Jedna z nich jest jednak o sto lat starsza i pochodzi z XVII wieku. To Pieta - Maryja z Jezusem. Wszystkich rzeźb jest sześć i stoją na na filarach mostu, które zostały odpowiednio ukształtowane. Lepiej widać to z ulicy pod przeprawą.

Czytaj więcej:  Kamień nieszczęścia w Lublinie

Rzeźby na moście przedstawiają Trójcę Świętą i Ukoronowanie Najświętszej Maryi Panny, św. Jana Nepomucena, Ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa z postacią Marii Magdaleny u jego stóp, św. Franciszka Ksawerego, Pietę i św. Wacława.
Most w Kłodzku uchodzi za najstarszy kamienny most w Polsce. W czasach, kiedy powstawał nie było mowy o tego typu konstrukcjach. Budowano przeprawy z drewnianych pali wbitych w dno, które co roku zabierała byle powódź.

Gigantyczna powódź w Kłodzku

Powódź tysiąclecia przeszła przez całą Europę Środkową w 1997 roku. Nawiedziła także ziemię kłodzką i samo Kłodzko. Wielka woda do Kłodzka przyszła w nocy z 7 na 8 lipca i był to największy, i najgroźniejszy kataklizm, jaki kiedykolwiek nawiedził okolicę. Nawet legendarna powódź z 1783 roku przeszła niżej o 20 centymetrów. W momencie, kiedy fala kulminacyjna osiągnęła najwyższy poziom, przekraczała ona o 8,71 metra normalny poziom wody w Nysie Kłodzkiej. Zginęło kilkunastu mieszkańców. Zawaliły się cztery zabytkowe kamienice. Wskaźniki powodzi (diluvia) na ścianie kościoła franciszkanów pokazują naocznie jak wysokie były te dwa żywioły.
W sieci jest jedno zdjęcie mostu gotyckiego w Kłodzku w czasie powodzi. Widać na nim jak potężny był to żywioł.

Czytaj więcej: Most na Dunajcu w Kurowie 

Babcia Zosia opowiadała nam swego czasu legendę kłodzką, która mówi, że żyjący kiedyś w nieodległym Starym Waliszowie jasnowidz Filip Fediuk zwany Filipkiem miał przepowiedzieć, że "gdy zejdą się trzy siódemki, wilk się wody napije". Nikt nie wiedział, o co chodzi aż do feralnego 7.07.1997 roku. Na dostępnym w sieci zdjęciu widać wyraźnie, że "zeszły się" wtedy trzy siódemki. Okazało się, że woda niemal dotknęła wykonanej przez miejscowego rzeźbiarza Franza Wagnera płaskorzeźby wilka umieszczonej w 1927 roku nad portalem XVII wiecznej kamienicy na Wyspie Piasek przy ul. Grottgera 5. Zresztą jednej z najstarszych na wyspie wykrojonej z miasta przez potok Młynówka i Nysę Kłodzką. O wysokości wody świadczy ślad wilgoci widoczny na zdjęciu. Wygląda to tak jakby wyrzeźbiony drapieżnik chłeptał z powodzi tysiąclecia. Przy czym, jak mówią, kiedy spotkają się trzy dziewiątki wody w Kłodzku ma napić się lew. A lwy są co najmniej dwa: jeden na rynku, co już samo w sobie jest straszne, a kolejny - na ścianie Twierdzy Kłodzko.

Mosty nadziei i niepewności

Most to znak, symbol łączności, spinacz, który zbliża dwa brzegi. Kiedy się widzi most, pojawia się nadzieja. Most w Kłodzku jest obietnicą dalszej drogi. Rozszerza horyzont. To symbol usuniętej przeszkody. Nie każda przeprawa budzi jednak równe emocje. Wiele jest zwyczajnych, niezauważalnych, niekiedy nawet można zapomnieć, że pod spodem jest jakaś rzeka. Ot ulica i tyle. Lecz w wielu przypadkach mosty stały się pretekstem do pokazania ludzkiej inwencji i kreatywności. 

Czytaj więcej: Most Karola w Pradze

Wiele z nich ma bogatą historię. Wiele w ogóle nie ma pod sobą żadnej rzeki. Są mosty nad niczym, nad innymi drogami, bo most jest drogą, i nad jeziorami, i mosty nad... morzami. Most to nadzieja, ale i lęk. Kto nim nadjedzie? Czy wytrzyma? Co się wydarzy?  Z oddali wieków słychać turkot taborów sunących po kłodzkim moście, dobiega z przeszłości szum wielkiej wody. U stóp kamiennego Nepomucena przychodzi do głowy pytanie do mostu: jaka historia jest w tobie zapisana i co przyniesie przyszłość?

Stolica Ziemi Kłodzkiej 

Kłodzko to stolica powiatu kłodzkiego, centrum Ziemi Kłodzkiej i najważniejsze miasto, jakie ma Kotlina Kłodzka. Kłodzko znajduje się w północno-wschodnie części Kotliny Kłodzkiej u stóp Gór Bardzkich w Sudetach. To dość wysoko w górach, maksymalna wysokość to 431 m n.p.m. Po łacinie miasto nazywało się Glacium. Leży w województwie dolnośląskim i liczy okolo 27 tys. mieszkańców. Przez Kłodzko przepływa Nysa Kłodzka. Wyspa Piasek w Kłodzku jest oddzielona przez kanał Młynówka w Kłodzku, który niegdyś zasilał młyny.

Czytaj więcej: Rzeźba "Niemowlęta" w Pradze

Pierwsza wzmianka o Kłodzku pojawiła się w 981 roku (castellum Kladsko). Nazwa pochodzi od słowa kłoda, z którego to surowca budowano mosty, domy i umocnienia na Górze Fortecznej. Przez miasto prowadziła część szlaku bursztynowego. Najważniejszy zabytek to Twierdza Kłodzko. Budowali ją Austriacy oraz Prusacy. Była oblegana między innymi podczas wojen napoleońskich. Ostatni raz miasto uznali za twierdzę (Festung Glatz) Niemcy w czasie drugiej wojny światowej. W mieście jest też podziemna trasa turystyczna w Kłodzku o długości 600 metrów, prowadząca przez podziemia w piwnicach pod kamienicami kłodzkiej Starówki. Wart odwiedzenia jest także gotycki most w Kłodzku. W nocy z 7/8 lipca 1997 Kłodzko zatopiła powódź tysiąclecia. Obecnie miasto jest centrum turystycznym Kotliny Kłodzkiej.

Co zwiedzać w Kłodzku i Kotlinie Kłodzkiej?

W Kotlinie Kłodzkiej nie brak zabytków i fantastycznej przyrody. Samo Kłodzko dysponuje wieloma atrakcjami. Godny uwagi jest most gotycki w Kłodzku. Warto także wybrać się na zwiedzanie Twierdzy Kłodzko. Na liście jest także Fort Owcza Góra. Koniecznie trzeba obejrzeć kłodzki rynek z ratuszem. Miasto chwali się repliką pręgierza, który powstał w latach 1551-1552 i został zlikwidowany w 1793 r., zaprasza także do miejskiego muzeum, które opowiada o Kłodzku i regionie. Popularnością wśróð turystóœ cieszy się podziemna trasa turystyczna. Najstarszy zachowany kościół, którego historia sięga 1194 r. to kolegiata Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Nieco za miastem, na Kłodzkiej Górze, czeka wieża widokowa o wysokości 34,5 metra.

Czytaj więcej: Most gotycki w Kłodzku

Nieco dalej są takie atrakcje, jak twierdza Srebrna Góra i miasteczko o tej samej nazwie. Koniecznie trzeba odwiedzić kompleks Osówka, niemiecki podziemny przemysłowy labirynt z czasów drugiej wojny światowej, o którego preznaczeniu wciąż krążą niepotwierdzone domysły. Niezwykłe wrażenie robią ruiny zamku Owiesno. To tylko część atrakcji Kotliny Kłodzkiej. Jest ich tyle, że każdy znajdzie tu coś dla siebie.

Most zabytkowy w Kłodzku. Jak dojechać?

Most gotycki w Kłodzku znajduje się o krok od centrum miasta. Spod twierdzy Kłodzko i rynku trzeba się po prostu obniżać, szukając głównego traktu. Idąc od Rynku, na którym zobaczymy studnię miejską i pręgierz idziemy w dół ulicą Wita Stwosza. To dosłownie parę kroków. Rzut beretem - jak się to mówi.

Czytaj więcej: Most na Pilicy w Białobrzegach

W Kłodzku trudno się zgubić, ale i to może się zdarzyć. Gdzie jest droga do mostu gotyckiego w Kłodzku? Jeśli się zgubimy, może pomóc kliknięcie w Mapy Google. Sztuczna inteligencja łatwo doprowadzi na miejsce. Także jeśli będziemy jechać na rowerze. Przy okazji można obejrzeć inne przeprawy: most żelazny w Kłodzku lub szklany most w Kłodzku, neorenesansowy ratusz miejski, pręgierz, jest też barokowa studnia w Kłodzku oraz wotywna figura, którą postawiono w podzięce za to, że z miasta udało się odegnać zarazę. Nie zapominajmy, że jest tu także Twierdza Kłodzko z przełomu XVII i XVIII wieku.

Zobacz wpis z Facebooka. Obserwuj profil na Facebooku.

Most gotycki św. Jana w Kłodzku w Google Street View.

Więcej ciekawych miejsc do odwiedzenia znajdziesz pod adresem www.wycieczkazadyche.pl lub po prostu wycieczkazadyche.pl.