Jedno z najbardziej przejmujących upamiętnień zrywu stolicy: Pomnik Małego Powstańca. Był sierpień, a dzieci, niejednokrotnie chcąc nie chcąc, dostawały się w wir już nie samej wojny, która była dookoła, ale trwającej nieustannie bitwy, przerywanej krótkimi momentami spokoju. To tym najmłodszym uczestnikom Powstania Warszawskiego poświęcona jest ta statua. W szerszej perspektywie daje jednak ogólniejszą refleksję: zawsze, gdy dorośli prowadzą tę swoją wojnę, ona zawsze to dzieciństwo bezlitośnie miażdży.
Lubię to miejsce i tę figurę, z której oblicza wyczytać niczego się nie da, bo skryte jest w wiecznym cieniu jaki rzuca nieustannie bez względu na porę przyduży hitlerowski hełm, taki sam, jakie dzieci nosiły w Powstaniu, by ustrzec się przed szrapnelem, gdy biegły z polową pocztą. Trudno wyobrazić sobie ten ogrom cierpienia. Trudno zrozumieć także, że trauma dotknąć musiała całych kolejnych pokoleń. O tym mówi Pomnik Małego Powstańca.
Upamiętnienie walczących dzieci
Pomnik Małego Powstańca zaprojektował w 1946 roku pracujący jako wolontariusz przy odgruzowywaniu stolicy Jerzy Jarnuszkiewicz, student rzeźbiarstwa warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Stojąca na Podwalu rzeźba powstała w pracowni Biura Odbudowy Stolicy. Pomnik Małego Powstańca początkowo nosił nazwę "dziecka-bohatera", a autor został wyróżniony w konkursie Związku Polskich Artystów Plastyków na upamiętnienie Powstania Warszawskiego. Pomnik został odsłonięty 1 października 1983 roku, przez harcerza, uczestnika powstania Jerzego Świderskiego.
"W hołdzie bohaterskim rówieśnikom harcerze Chorągwi Stołecznej ZHP im. Bohaterów Warszawy 1.X.1984" głosi napis na umieszczonej w pobliżu tablicy. Jest tam także zwrotka z piosenki Stanisława Ryszarda Dobrowolskiego: "Warszawskie dzieci pójdziemy w bój / za każdy kamień twój / stolico damy krew". Obecni byli harcerze ze szczepów z Warszawy i całej Polski. Rzeźba wykonana z brązu przedstawia chłopca w skrywającym w głębokim cieniu jego czoło hełmie hitlerowskim, na którym umieszczony jest orzełek i namalowana biało-czerwona opaska. Dziecko stoi w zbyt dużej bluzie wojskowej i za wielkich butach. Na ramieniu ma pistolet maszynowy na pasku.
Realia dzieci w powstańczej Warszawie
Powstanie Warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku. Zryw Warszawy przeciwko niemieckim okupantom trwał do 3 października 1944 roku. Największa operacja militarna Armii Krajowej została zorganizowana w ramach akcji "Burza". Dowództwo AK planowało samodzielne wyzwolenie Warszawy zanim wejdą do niej sowieci, by powstrzymać podporządkowanie i sowietyzację Polski. Straty Powstania Warszawskiego to 16 tysięcy zabitych i zaginionych, 20 tysięcy rannych i 15 tysięcy wziętych do niewoli. Z kolei ostrzał, bombardowania, masowe niemieckie egzekucje i trudy życia w oblężonym mieście sprawiły, że w stolicy zginęło od 150 tysięcy do 200 tysięcy cywilnych mieszkańców Warszawy.
Krytycy Pomnika Małego Powstańca twierdzą, że tak małe dzieci w Powstaniu Warszawskim nie walczyły, a zaciąg dotyczył wyłącznie osób pełnoletnich. Jednak wiadomo, że najprawdopodobniej najmłodszą sanitariuszką w Powstaniu Warszawskim była 8-letnia Różyczka Goździewska, która opiekowała się rannymi powstańcami w szpitalu polowym przy ul. Moniuszki 11. Z kolei w Poczcie Polowej służyli harcerze. Z kolei kotwice Polski Walczącej, graffiti, które było wyrazem protestu przeciwko najeźdźcom niemieckim i znakiem, że stolica walczy, malowali przez całą wojnę, ale i w Powstaniu Warszawskim harcerze z organizacji "Wawer" i z "Bojowych Szkół" w ramach akcji Małego Sabotażu.
Pomnik Małego Powstańca. Dojazd
Pomnik Małego Powstańca znajdziemy na ul. Podwale w Warszawie. Tam należy znaleźć dogodne miejsce do zaparkowania. Może być z tym problem, zwłaszcza w weekendy i święta, ale zawsze można dojść kawałek z dalszej odległości. Na przykład z pobliskiego Muranowa.
Następnie idziemy w pobliże skrzyżowania ul. Podwale z ul. Wąski Dunaj. Stamtąd widać już monument, który stoi dokładnie naprzeciwko skrzyżowania ul. Podwale z ul. Jana Kilińskiego.
W razie problemów wystarczy kliknąć w Mapy Google.
Wpis z Facebooka wycieczka za dychę.
Więcej ciekawych miejsc do odwiedzenia znajdziesz pod adresem www.wycieczkazadyche.pl lub po prostu wycieczkazadyche.pl.
Mnie też zawsze wzrusza to miejsce. Szczególnie kiedy człowiek zna historię i losy prawdziwych ludzi, a nie tylko pomnikowego symbolu. 2.10 zostanie odsłonięty pomnik w hołdzie kobietom powstania-nie tylko walczącym, ale też cywilom.
OdpowiedzUsuńDzięki :) Kobiety powstania pójdziemy zobaczyć :)
Usuń