Muzeum w Żelazowej Woli. Co to robił Fryderyk Chopin?

Żelazowa Wola to miejsce, w którym urodził się Fryderyk Chopin. To skrawek ziemi, na którym muzyka wielkiego kompozytora jakby sama sączy się gdzieś spod ziemi, organicznie spływa z błękitnego nieba, pobrzmiewa tu i ówdzie wśród szeleszczących liści. Wydaje się niemal naturalne, że ktoś, kto się tu urodził, te nuty schwycił, omotał myślą i przelał na pięciolinię.

Czytaj więcej: Zakład wielkopiecowy Bobrza

Tłumy, które ciągną do Żelazowej Woli z najdalszych zakątków świata, dowodzą, że muzyka Szopena się nie zestarzała. Wręcz przeciwnie, nabiera dziś nowych znaczeń, a jej rytm wygrywa puls dalece odmienny od frenetycznej arytmii, która towarzyszy dzisiejszemu życiu zbombardowanemu bodźcami ze świata technologii.

Upadek miejsca narodzin geniusza

Ojciec Fryderyka Chopina, Mikołaj, był guwernerem. Uczył w Żelazowej Woli dzieci hrabiostwa Skarbków herbu Abdank, którzy zamieszkali we dworze z dwiema oficynami. W jednej z nich mieszkał ich guwerner, i to tam 1 marca 1810 roku urodził się Fryderyk Chopin. Żeby było weselej jest jeszcze druga data narodzin - 22 lutego tego roku. Chrzciny były 23 kwietnia w Brochowie. Fryderyk Chopin był drugim dzieckiem Mikołaja i Justyny z Krzyżanowskich. Rodzina mieszkała w lewej oficynie dworu tylko do 1 października 1810 roku, kiedy to przeniosła się na stałe do Warszawy. Krótki był zatem żelazowski epizod w życiu małego Fryderyczka.

Czytaj więcej: Żelazny most spawany w Maurzycach

Dworek zresztą wkrótce spłonął, pożar strawił w 2012 roku główną jego część, a ruin nie odbudowano. Właściciele nie dysponowali odpowiednim kapitałem, by ratować Żelazową Wolę. W 1818 roku Ludwika Skarbek odsprzedała synowi majątek w Żelazowej Woli, z prawem zamieszkiwania jednej z ocalałych oficyn. W 1825 roku dwór odkupił najmłodszy syn Michał Skarbek, który mieszkał tam do śmierci, lecz ubóstwo skłoniło go do odebrania sobie życia. Powiesił się w 1834 roku "na postronku z końskiego włosia".
W1834 Skarbkowie odsprzedali Żelazową Wolę Szubertom. Dwór przechodził potem z rąk do rąk. W tym czasie do frontu oficyny dostawiono nieistniejący pierwotnie kolumnowy portyk z trójkątnym tympanonem. Nieruchomość zyskała tym samym wygląd typowego polskiego dworku. Kolejny właściciel urządził sobie w Żelazowej Woli magazyn.

Skrzypce... Chopina z Żelazowej Woli

W 1894 z inicjatywy rosyjskiego kompozytora Milija Bałakirewa odsłonięto w parku pomnik Fryderyka Chopina według projektu Bronisława Żochowskiego z medalionem projektu Jana Woydygi). Jednak podczas pierwszej wojny światowej od uderzenia pioruna spłonęła prawa oficyna dworu.
Lewą oficynę, miejsce narodzin Fryderyka Chopina, w 1928 roku odkupiły Warszawskie Towarzystwo Przyjaciół Domu Chopina i Komitet Chopinowski z Sochaczewa. Wraz z domem organizacje kupiły trzy hektary ziemi. Zapłacono za to 40 tys. zł Rochowi Szymaniakowi, który był właścicielem terenu od 1918 r.

Czytaj więcej: Dąb Mieszko w Warszawie

W czasie II wojny swiatowej dwór w Żelazowej Woli zajęli Niemcy, u jej schyłku był zaś tam lazaret. Dopiero po drugiej wojnie światowej, w czasach PRL, w dworku utworzone zostało muzeum Fryderyka Chopina. Piękne wnętrza każą myśleć o nim jako o wysmakowanej i zadbanej siedzibie ziemieńsko-szlacheckiej z dawnej Polski.
Szokiem dla turysty może być informacja, że lewa oficyna dawnego dworu w Żelazowej Woli była ubożuchna. Zamiast eleganckich podłóg, w środku była polepa, klepisko. Było tam biednie, skromnie, zimno.
Myszy biegały po pomieszczeniach. "Fortepian Szopena" w tamtym czasie tam nie stał. Słychać było jedynie skrzypce pana Mikołaja.
Sam dworek zaś musiał stać inaczej. Po prawej główna część, tyłem do obniżającej się skarpy, jeszcze dalej na prawo bliźniacze skrzydło boczne, pośrodku gazon z podjazdem.

Paradoks muzeum wieszcza pięciolinii

Warto zdać sobie sprawę, że i obecny park dworski w Żelazowej Woli nie jest dziełem zamysłów dawnych posiadaczy, lecz powstał w latach 60. ubiegłego stulecia. Niedawno kolejne inwestycje zmieniły muzeum Chopina w miejsce światowe. Wyremontowano sam pałac, dobudowano nowoczesne muzeum i budynek konferencyjno recepcyjny.

Czytaj więcej: Muzeum Osteologiczne SGGW w Warszawie

Mazowiecka rzeka Utrata, płynąca u podnóża pagórka, na którym stoi dwór w Żelazowej Woli, ta sama, u brzegów której pokolenia rzezały charakterystyczny w kształcie artefakt mazowieckiej, bulwiastej wierzby, zwieńczonej grzywą zieleniejących wczesnym latem grzywiasto formujących się gałęzi, przestała upiornie śmierdzieć. W ten sposób zakończono niebywałych rozmiarów groteskę, która miotała uczuciami zwiedzających, jak sztorm miota łupiną na oceanie. Z jednej strony wzruszająca historia narodzin geniusza fortepianowej klawiatury, z drugiej niszczący wszelką myśl miłą, nieustępliwy fetor.

Kim był Fryderyk Chopin?

Fryderyk Chopin (1810-1849) był polskim kompozytorem i pianistą, uważanym za jednego z największych wirtuozów fortepianowych w historii muzyki klasycznej. Jego twórczość łączyła w sobie wpływy muzyki ludowej z technikami klasycznymi, tworząc nowy styl, nazwany "stylem chopinowskim".

Chopin urodził się w Żelazowej Woli na Mazowszu koło Sochaczewa, a jego talenty muzyczne zostały szybko zauważone. Studiował w Warszawie u takich mistrzów jak Józef Elsner i Karol Mikuli, a następnie wyjechał do Paryża, gdzie kontynuował edukację i zdobył uznanie jako pianista i kompozytor.

Czytaj więcej: Niesamowita i "polska" Szkocja

Jego twórczość obejmuje m.in. preludia, nokturny, etiudy, sonaty i koncerty fortepianowe. Fryderyk Chopin był również znany ze swojej wirtuozerii przy fortepianowej klawiaturze, często występował publicznie w wielu krajach Europy. Na emigracji udzielał lekcji gry na fortepianie. Fryderyk Chopin jako nauczyciel znany był z wyśrubowanych wymagań i nerwowości, a wśród jego uczniów były wielkie talenty.

Fryderyk Chopin zmarł w wieku 39 lat w Paryżu na gruźlicę, pozostawiając po sobie dziedzictwo muzyczne, które do dziś stanowi ważną część repertuaru pianistów na całym świecie.

Żelazowa Wola, godziny otwarcia

Dom Urodzenia Fryderyka Chopina i Park w Żelazowej Woli czynne są:

od 1 marca do 28 kwietnia w godzinach 10:00-18:00;
od 29 kwietnia do 31 sierpnia w godzinach 10:00-20:00;
od 1 września do 31 października w godzinach 10:00-18:00;
od 2 listopada do końca lutego w godzinach 09:00-17:00.

Czytaj więcej: Tajemnicza "wieża" w Tworkach

W sezonie koncertowym w Domu Urodzenia Fryderyka Chopina odbywają się w weekendy Recitale Chopinowskie. Dlatego ekspozycja w jego pomieszczeniach dostępna jest wtedy:

w soboty w godzinach 10:00-11:45, 13:00-14:45, 16:00-20:00;
w niedziele w godzinach 16:00-20:00.

Wystawy czasowe dostępne są w czasie ich prezentacji codziennie w godzinach otwarcia muzeum.

Warto pamiętać, że ostatni zwiedzający wpuszczani są na pół godziny przed zamknięciem muzeum.

Jak dojadę do Żelazowej Woli?

Park w Żelazowej Woli nadaje się rewelacyjnie do zwiedzania, choć raczej pikniku na trawie w nim nie urządzimy. Są jednak miejsca, w których można przysiąść. Wiele tu pięknych roślin. Są liczne urokliwe zakątki. Nie brakuje zwierząt. Na przykład okolicę stawu upodobały sobie zaskrońce. Niektóre z nich można dostrzec podczas wygrzewania się w szuwarach.

Czytaj więcej: Most na Utracie w Kopytowie

Jak dojechać do Żelazowej Woli i zwiedzić Dom Urodzin Fryderyka Chopina? Można kierować się na Sochaczew drogą krajową nr 92 z Warszawy mijając mosty: na Utracie w Kopytowie i na Słudwi w Maurzycach. Można także jechać drogą wojewódzką nr 580. Da się także dojechać na miejsce autostradą A2. Nie wiesz jak dojechać do Żelazowej Woli? Kliknij w Mapy Google.